Dodano obiekt do kolekcji Dodano obiekt do kolekcji
Wróć Wróć

Panorama Warszawy ze szczytu wieży zamkowej

Adolf Kozarski, Konrad Brandel

1875

Panorama została wydana w 1875 roku jako dodatek świąteczny dla prenumeratorów tygodnika „Kłosy”. Adolf Kozarski wykonał rysunek do drzeworytu na podstawie serii 10 fotografii Konrada Brandla. Zdjęcia powstały dwa lata wcześniej ze szczytu rusztowań ustawionych wokół remontowanej Wieży Zygmuntowskiej Zamku Królewskiego. Panorama ma prawie 3 m długości. Składa się z 6 sklejonych ze sobą arkuszy papieru. Zamieszczona w „Kłosach” instrukcja proponowała, aby poszczególne sekcje widoku nakleić na karton i uformować z nich walec. Po zawieszeniu walca pod lampą naftową widz mógł wejść o środka, aby obejrzeć pełną panoramę miasta.
Adolf Kozarski starał się oddać wygląd Warszawy w jak najwierniej. Precyzję drzeworytu można docenić dopiero wtedy, gdy ogląda się jego fragmenty w kilkukrotnym powiększeniu. Panorama ma olbrzymią wartość dokumentalną. Ukazuje wiele obiektów dziś już nieistniejących: kratownicowy most Kierbedzia, wiadukt Pancera z jadącymi po nim konnymi tramwajami, neogotycką fasadę katedry św. Jana czy też cebulaste kopuły prawosławnej katedry św. Trójcy przy ul. Długiej. Warto przyjrzeć się pustym terenom po stronie praskiej, zwłaszcza pozbawionej jakiejkolwiek zabudowy Saskiej Kępie. W tekście towarzyszącym drzeworytowi pisano m.in.: „Za 200 lat Warszawa odmieni się nie do poznania. Na Wiśle może jeszcze 10 mostów przybędzie [...]. Budynki się pozmieniają, znikną te, na które patrzymy. Na ich miejscu powstaną nowe gmachy. A ten widok Warszawy, ten wątły papier, wszystkie te zmiany przetrwa”.

Autor opisu: Jacek Bochiński

  • Tytuł: Panorama Warszawy ze szczytu wieży zamkowej
  • Autor: Adolf Kozarski, Konrad Brandel
  • Wytwórnia: Drzeworytnia Kłosów
  • Czas powstania: 1875
  • Miejsce powstania: Warszawa
  • Technika: drzeworyt
  • Materiał: papier
  • Wymiary: dzieło: wys. 29,9 cm, szer. 281,0 cm; arkusz: wys. 38,0 cm, szer. 288,4 cm
  • Typ obiektu: grafika
  • Numer inwentarza: MHW 694/b

Zespół Muzeum sukcesywnie opracowuje zbiory i stopniowo uzupełnia informacje o obiektach. Jeżeli jednak posiadasz dodatkową wiedzę na temat tego obiektu, prosimy, skontaktuj się z nami, pisząc na adres e-mailowy kolekcje@muzeumwarszawy.pl.

Sygnatury, napisy, inskrypcje

  • sygn. z lewej, u dołu: 1875 - Rysował Adolf Kozarski;
    z prawej, u dołu: Wyrytowano w drzeworytni "Kłosów"

Bibliografia

  • Sroczyńska K., Jaworska J., Widoki Zamku Królewskiego w Warszawie, Warszawa 1985, poz. 189, s. 256; Olszyński M., Panorama Warszawy ze szczytu wieży zamkowj, w: Kłosy, 1875, nr 548, s. 418-419; Żdżarski W., Panorama Warszawy Konrada Brandla, w: Stolica, XXVII, 1973, nr 40, s. 6-7, 14; Miłośnicy grafiki i ich kolekcje w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie, katalog wystawy, Warszawa 2006; Album Warszawski. Obraz miasta w zbiorach Muzeum Historycznego m. st. Warszawy, oprac. zbiorowe, red. J. Durko, Warszawa 2000, poz. 230 na s. 233;

Zespół Muzeum sukcesywnie opracowuje zbiory i stopniowo uzupełnia informacje o obiektach. Jeżeli jednak posiadasz dodatkową wiedzę na temat tego obiektu, prosimy, skontaktuj się z nami, pisząc na adres e-mailowy kolekcje@muzeumwarszawy.pl.