Prezentowana praca to portret Antoniny Sokolicz-Merklowej, aktorki oraz aktywnej w dwudziestoleciu międzywojennym działaczki politycznej i pisarki. Obraz powstał w Stanach Zjednoczonych, w których rewolucjonistka przebywała w latach 1924–1926, odwiedzając ośrodki polonijne z ramienia Czerwonej Pomocy w Polsce. Nieznany autor lub autorka użył(a) obydwu stron kompozycji – na rewersie portretu znajduje się męskie popiersie w profilu, również namalowane w technice olejnej.
Antonina Chlewska pochodziła z miejscowości Szczerców w województwie łódzkim. Gry aktorskiej uczyła się u Karola Kopczewskiego w Łodzi. Od 1899 roku występowała w prowincjonalnych teatrach (przybrała pseudonim Sokolicz, który utrzymała już do końca swojej działalności). W 1902 roku wstąpiła do Polskiej Partii Socjalistycznej, a wkrótce zaangażowała się w działalność Frakcji Rewolucyjnej. W 1905 roku została aresztowana za udział w walkach – była więziona w Suwałkach. Po zwolnieniu musiała opuścić granice cesarstwa rosyjskiego: w kolejnych latach występowała w teatrach w Krakowie i Poznaniu. W 1908 roku wyjechała do Paryża i przez kolejne cztery lata studiowała na Sorbonie. Tuż przed pierwszą wojną światową przyjechała do Warszawy i rozpoczęła pracę jako kurierka legionowa. W tym czasie odbyła długą podróż po terenach Rosji i Syberii, gdzie odwiedziła kolonie polskie i obozy jeńców, wygłaszając odczyty patriotyczne.
W 1918 roku zamieszkała w Warszawie, gdzie intensywnie zajęła się pracą literacką: pisała powieści, dramaty, szkice publicystyczne i literackie, przełożyła też kilkanaście powieści. Jej najsłynniejsze publikacje to Franek szpieg, Nazajutrz po ślubie, Nieodparty argument oraz Pięść. Merklowa bardzo szybko zdobyła ogromne uznanie w kręgach warszawskiej inteligencji, miała opinię osoby o radykalnych przekonaniach politycznych. W 1921 roku, nakładem Związku Zawodowego Pracowników Kolejowych Rzeczpospolitej Polskiej ukazała się jej broszura O kulturze artystycznej proletariatu, będąca efektem wieloletniej pracy Skolicz w amatorskich zespołach teatralnych na Woli i Muranowie (m.in. w zespole Scena i Lutnia Robotnicza przy ulicy Żytniej 20). Podczas II wojny światowej należała do Stowarzyszenia Przyjaciół ZSRR i organizacji Sierp i Młot. Po aresztowaniu 28 kwietnia 1942 roku została zesłana do Oświęcimia.
Autorka opisu: Zofia Rojek
Dodano obiekt do kolekcji
Wróć
