Dodano obiekt do kolekcji Dodano obiekt do kolekcji
Wróć Wróć

Balsaminka

R. Hersz Szyldberg

1865

Na wystawie Gabinet Sreber i Platerów Warszawskich

Balsaminka to judaikum, czyli przedmiot związany z kulturą żydowską. Używana była w czasie szabatu, rozpoczynającego się w piątek wieczorem, po zachodzie słońca, a kończącego w sobotę wieczorem, po ceremonii zwanej hawdala. Umieszczano w niej wonne zioła, by w blasku świec odmówić nad nimi i winem błogosławieństwo.

Warszawskie balsaminki najczęściej przybierały formę ozdobnych wieżyczek. O wykonawcy tego przedmiotu – tak jak i o wielu innych jubilerach i złotnikach żydowskich – wiemy bardzo mało. Informacje o nich są odtwarzane na podstawie spisów ludności czy ksiąg adresowych. W przypadku Hersza Szyldberga udało się ustalić, że pracował od lat 50. do 70. XIX wieku przy Nalewkach i był złotnikiem konsensowym – czyli funkcjonującym na podstawie zezwolenia wydawanego przez władze miejskie. Złotnicy żydowscy dopiero od 1816 roku mogli należeć do zgromadzeń cechowych. W praktyce zdarzało się to rzadko, a ich warsztaty działały na podstawie wykupionego konsensu. Przeważnie były to niewielkie pracownie, w których wykonywano głównie judaika. Do naszych czasów zachowało się niewiele spośród ogromnej liczby judaików powstałych w warszawskich warsztatach złotniczych. Zagładę przyniosła im II wojna światowa.

Autorka opisu: Monika Siwińska

  • Tytuł: Balsaminka
  • Autor: R. Hersz Szyldberg
  • Czas powstania: 1865
  • Miejsce powstania: Warszawa
  • Technika: sztancowanie, wyoblenie, odlewanie
  • Materiał: srebro pr. 84
  • Wymiary: dzieło: waga 250 g; całość: wys. 24,7 cm, szer. 6 cm, głęb. 6 cm
  • Typ obiektu: balsaminka
  • Numer inwentarza: MHW 17741

Zespół Muzeum sukcesywnie opracowuje zbiory i stopniowo uzupełnia informacje o obiektach. Jeżeli jednak posiadasz dodatkową wiedzę na temat tego obiektu, prosimy, skontaktuj się z nami, pisząc na adres e-mailowy kolekcje@muzeumwarszawy.pl.

Sygnatury, napisy, inskrypcje

  • sygn.:
    cecha złotnika: RHS, w polu owalnym;
    znak warsztatowy: waga, w polu owalnym;
    cecha główna probierni warszawskiej: IB – inicjały probierza, 1865 – data, 84 – próba srebra, orzeł dwugłowy – godło probierni

Bibliografia

  • Lileyko H., Srebra warszawskie w zbiorach Muzeum Historycznego m.st. Warszawy, Warszawa 1979, s. 47, kat. 107. Myszkówna H., Srebra warszawskie XVIII i XIX wieku w zbiorach Muzeum Historycznego, Warszawa, s. 1973, s. 57, kat. 143.

Zespół Muzeum sukcesywnie opracowuje zbiory i stopniowo uzupełnia informacje o obiektach. Jeżeli jednak posiadasz dodatkową wiedzę na temat tego obiektu, prosimy, skontaktuj się z nami, pisząc na adres e-mailowy kolekcje@muzeumwarszawy.pl.