Tygielek do czekolady

Jan Jerzy Bandau

lata 70.-80. XVIII w.

Gabinet Sreber i Platerów Warszawskich

W XVIII wieku tygielek do czekolady znajdował się w niejednym zamożnym domu. Czekolada była modnym, chętnie pijanym napojem. Nie była wówczas tania, podobnie jak akcesoria służące do jej serwowania. Prezentowane naczynie zaspakajało arystokratyczny gust i smak - świadczy o tym hrabiowska korona umieszczona nad inicjałami wygrawerowanymi na jego płaszczu.

Tygielki, w których przynoszono gorącą czekoladę, miały w pokrywie wycięty otwór. Wsuwano do niego mątewkę służącą do mieszania gęstego płynu przed jego rozlaniem do filiżanek. Było to konieczne, gdyż w XVIII wieku nie potrafiono usuwać nadmiaru tłuszczu z ziaren kakaowca. Rozcierano je na proszek, mieszano z cukrem, wanilią czy cynamonem i zalewano gorącą wodą. Napój zawierał dużą ilość tłuszczu, który szybko osadzał się na powierzchni płynu. Dopiero w 1828 roku wynaleziono sposób na odtłuszczenie nasion.

Tygielek powstał w warsztacie Jana Jerzego Bandau, cenionego warszawskiego złotnika. W jego pracowni początkowo powstawały przedmioty o barokowej proweniencji. Od lat 70. XVIII wieku uwidoczniał się w warszawskim złotnictwie silny wpływ klasycyzmu. Spod ręki Bandau wyszło wiele przedmiotów utrzymanych w tej stylistyce. Jego srebra cechują: wyczucie proporcji, harmonia kształtów, dobór i rozmieszczenie elementów dekoracyjnych oraz solidność i staranność wykonania.

Autorka opisu: Monika Siwińska

Tytuł: Tygielek do czekolady
Autor: Jan Jerzy Bandau
Czas powstania: lata 70.-80. XVIII w.
Miejsce powstania: Warszawa
Technika: wybijanie, odlewanie, złocenie
Materiał: srebro, drewno czernione
Wymiary: dzieło: śr. podstawy 8,2 cm, waga 585 g; całość: wys. 13 cm, szer. 21,5 cm, głęb. 10,4 cm
Typ obiektu: dzbanek
Numer inwentarza: MHW 16309/a-c

Zespół Muzeum sukcesywnie opracowuje zbiory i stopniowo uzupełnia informacje o obiektach. Jeżeli jednak posiadasz dodatkową wiedzę na temat tego obiektu, prosimy, skontaktuj się z nami, pisząc na adres e-mailowy kolekcje@muzeumwarszawy.pl.

Tagi:

złotnictwo zastawa stołowa słodycze

Sygnatury, napisy, inskrypcje

sygn.:
cecha złotnika: IGB, w polu owalnym; próba srebra: 12, w polu owalnym

Bibliografia

Album Warszawski. Obraz miasta w zbiorach Muzeum Historycznego m. st. Warszawy, Warszawa 2000, kat. 136, s. 158. Lileyko H., Srebra warszawskie w zbiorach Muzeum Historycznego m.st. Warszawy, Warszawa 1979, kat. 7, s. 31. Myszkówna H., Dary i Nabytki 1945-1970, katalog wystawy w Muzeum Historycznym m. st. Warszawy, Warszawa 1970, kat. 240. Myszkówna H., Srebra warszawskie XVIII i XIX wieku w zbiorach Muzeum Historycznego, Warszawa 1973, kat. 15, s. 23.