Dodano obiekt do kolekcji Dodano obiekt do kolekcji
Wróć Wróć

Fliza - fragment

autorstwo nieznane

XVII w.

Prezentowany obiekt to fajansowa fliza (płytka ścienna) zdobiona podszkliwnie fioletem manganowym. Zdobienie ma postać tzw. sceny żołnierskiej i przedstawia konnego dzierżącego wyciągniętą kopię. Zachowały się dwa przeciwstawne rogi flizy, ozdobione tzw. główkami pająka. Motyw pająka był w oryginale małym czterolistnym kwiatkiem z dwiema spiralami. Nazywano go też małą pszczółką (niderl. bijtje), a później głową pająka (niderl. spinnekop) oraz małym pająkiem (niderl. spinnetje).

Flizy produkowano w Holandii w kilku ośrodkach miejskich. Największe spośród nich znajdowały się w Rotterdamie i Amsterdamie oraz w kilku miastach fryzyjskich: Utrechtcie, Harlingen i Makkum. Na teren Rzeczypospolitej flizy trafiały za sprawą takich ośrodków handlowych, jak Gdańsk i Elbląg, gdzie tysiące holenderskich statków zawijało do portu po polskie zboże oraz wiele innych produktów. Statki nie przypływały puste. Holendrzy zaopatrywali Polskę w produkty zamorskie, jak choćby przyprawy, a jako balast świetnie sprawdzały się dachówki, cegły czy właśnie fajansowe płytki zwane flizami.

Fajansowe płytki ścienne miały pierwotnie za zadanie ułatwiać utrzymanie porządku. W XVII wieku umieszczano je w holenderskich domach wszędzie tam, gdzie ściany były najbardziej narażone na pobrudzenie, na przykład w partiach przypodłogowych. Wiele obrazów, w tym Mleczarka Johannesa Vermeera z ok. 1660 roku, przedstawia rząd flizów umieszczonych przy posadzce. Stopniowo ich popularność rosła i zaczęto pokrywać nimi coraz większe powierzchnie ścian przedsionków, kuchni, a nawet piwnic. Z czasem dekorowano nimi również elewacje domów i kamienic. W Polsce i innych krajach siedemnasto- i osiemnastowiecznej Europy służyły one do dekoracji i uświetnienia reprezentacyjnych wnętrz.

Autorka opisu: Ewelina Więcek-Bonowska

  • Tytuł: Fliza - fragment
  • Autor: autorstwo nieznane
  • Czas powstania: XVII w.
  • Miejsce powstania: Holandia
  • Technika: w formie
  • Materiał: nieorganiczny, glina, Glina kaolinowa
  • Wymiary: całość: wys. 12 cm, szer. 13 cm, głęb. 1,1 cm
  • Sygnatury: niesygnowany
  • Typ obiektu: ceramika, ceramika budowlana
  • Numer inwentarza: MHW 261/AW/D
  • Nazwa i nr stanowiska archeologicznego: Warszawa, Pałac Saski - MW/ST/297
  • Podział przestrzenny: strefa A, obszar AD, pomieszczenie AD 1, poziom V

Zespół Muzeum sukcesywnie opracowuje zbiory i stopniowo uzupełnia informacje o obiektach. Jeżeli jednak posiadasz dodatkową wiedzę na temat tego obiektu, prosimy, skontaktuj się z nami, pisząc na adres e-mailowy kolekcje@muzeumwarszawy.pl.

Bibliografia

  • Meyza K., Fajki gliniane z badań na placu Zamkowym [w:] Z. Polak, K. Meyza, Archeologia dawnej Warszawy, t. 4, cz. 2, s. 259-273.

Zespół Muzeum sukcesywnie opracowuje zbiory i stopniowo uzupełnia informacje o obiektach. Jeżeli jednak posiadasz dodatkową wiedzę na temat tego obiektu, prosimy, skontaktuj się z nami, pisząc na adres e-mailowy kolekcje@muzeumwarszawy.pl.