Dodano obiekt do kolekcji Dodano obiekt do kolekcji
Wróć Wróć

Niemiecka pocztówka (całostka) z okresu okupacji wysłana w okresie Powstania Warszawskiego przez Harcerską Pocztę Polową

Zdzisław Bytnar ps. Sławska, Edward Maliszewski ps. Sikora

styczeń 1944, po 29 sierpnia 1944

Popularną formą korespondencji podczas powstania warszawskiego, obok listów, były okupacyjne kartki pocztowe, wydane przez Niemiecką Pocztę Wschód (Deutsche Post Osten). Wykorzystywano je do kontaktu z rozdzielonymi bliskimi. Jednym z takich przykładów jest zachowana w kolekcji Aleksandra Roszkowskiego całostka (pocztówka) o wartości 12 groszy, z wizerunkiem dziedzińca Biblioteki Jagiellońskiej w Krakowie w kolorze fioletowym, wydana w Wiedniu dla Generalnego Gubernatorstwa. Kartkę wypełniła starsza kobieta, prawdopodobnie o nazwisku Marjanek, i skierowała ją pod koniec sierpnia 1944 roku do Janiny Kalasy na Racławicką 7. Nadawczyni krótko poinformowała o pobycie od 29 sierpnia u Giebułłowskich na Kruczej 37 m. 7 i prosiła o wiadomości. Kartka została zaniesiona przez harcerskiego listonosza do Oddziału Harcerskiej Poczty Polowej Warszawa Południe na Wilczą 41. Zgodnie z wytycznymi Komendy Okręgu Warszawskiego AK pocztówka została ocenzurowana przez Zdzisławę Bytnar „Sławską” (1901–1994), kierowniczkę cenzury, która dopisała czerwoną kredką: adres nadawczyni, przekreśliła adres odbiorczyni, wpisała „zwrot”, ponieważ prawdopodobnie dom został zniszczony, i postawiła parafę „S”. Dodała również dwa stemple: prostokątną „Cenzura Harcerska” w tuszu fioletowym i okrągłą „Poczta-Polowa/Warszawa Płd” odciśniętą w niebieskim tuszu. Obie pieczątki były projektu Edwarda Maliszewskiego „Sikory” (1914–2004), instruktora Szarych Szeregów, twórcy harcerskich powstańczych pieczątek pocztowych.
Autor opisu: Julian Borkowski

  • Tytuł: Niemiecka pocztówka (całostka) z okresu okupacji wysłana w okresie Powstania Warszawskiego przez Harcerską Pocztę Polową
  • Autor: Zdzisław Bytnar ps. Sławska, Edward Maliszewski ps. Sikora
  • Wytwórnia: Deutsche Post Osten, Harcerska Poczta Polowa
  • Czas powstania: styczeń 1944, po 29 sierpnia 1944
  • Miejsce powstania: Wiedeń, Warszawa
  • Technika: druk kolorowy, rękopis, pieczęć tuszowa
  • Materiał: papier
  • Wymiary: dzieło: wys. 10,3 cm, szer. 14,8 cm, format A6
  • Sygnatury: I. 44 [awers, lewy dolny róg]
    niesygnowana
  • Typ obiektu: pocztówka
  • Numer inwentarza: MHW A/I/2354

Zespół Muzeum sukcesywnie opracowuje zbiory i stopniowo uzupełnia informacje o obiektach. Jeżeli jednak posiadasz dodatkową wiedzę na temat tego obiektu, prosimy, skontaktuj się z nami, pisząc na adres e-mailowy kolekcje@muzeumwarszawy.pl.

Bibliografia

Zespół Muzeum sukcesywnie opracowuje zbiory i stopniowo uzupełnia informacje o obiektach. Jeżeli jednak posiadasz dodatkową wiedzę na temat tego obiektu, prosimy, skontaktuj się z nami, pisząc na adres e-mailowy kolekcje@muzeumwarszawy.pl.