Odezwa komisarycznego prezydenta m. st. Warszawy Stefana Starzyńskiego skierowana do ludności Warszawy

Odezwa komisarycznego prezydenta m.st. Warszawy Stefana Starzyńskiego wydana w dniu 25 września 1939 roku i skierowana do ludności Warszawy.
Była efektem najcięższego nalotu jakiego dokonała niemiecka Luftwaffe na stolicę.
Trwał on jedenaście godzin i uczestniczyło w nim aż czterysta samolotów.
Uważa się go za pierwszy w dziejach nalot dywanowy.
W jego wyniku miało zginąć aż 10000 ludzi, a rannych zostało 35000.
W gruzy obrócono m.in. gazownię, elektrownię, Stację Filtrów, ale i setki domów mieszkalnych. Łącznie zniszczeniu uległo nawet 12% zabudowy. Tak więc w Warszawie ustał dopływ wody, gazu i prądu. Mieszkańcy ironicznie nazwali go "lanym poniedziałkiem".
Stefan Starzyński aby dodać warszawiakom otuchy wskazywał, że samoloty niemieckie szykują się do odlotu na front zachodni. Co więcej Zarząd Miejski już planował naprawę wszystkich uszkodzeń. Zachęcał zatem ludność cywilną do wytrwania i dalszej walki.
Okazało się, że nalot był wstępem do generalnego szturmu Warszawy, przewidzianego na 26 września 1939 roku.
Został on krwawo odparty, jednak brak wody, prądu i gazu zagrażał nie tylko wojskowym, ale i mieszkańcom.
Dlatego dowódcy obrony zdecydowali się na bezwarunkową kapitulację w dniu 27 września - podpisano ją 28 września 1939 roku w Zakładach "Skody" na Rakowcu.
dr Rafał Radziwonka