Wykonana z utwardzonego gipsu rzeźba to model pomnika Bitwy o Monte Cassino w skali 1:5. Należy do cyklu
Uskrzydlone postacie. Od rzeźby
Uskrzydlona kolumna I (MHW 29351) różni się wymiarami (jest dwukrotnie większa), proporcjami (jest nieco smuklejsza) oraz szczegółowym opracowaniem detalu. Składa się z dwóch części: kolumny i skrzydeł. W stykających się ze sobą płaszczyznach znajdują się otwory, w które włożony jest trzpień łączący obie części. Na podstawie tego modelu zespół rzeźbiarski Pawła Pietrusińskiego, ucznia Gustawa Zemły, odkuł monument w białym marmurze. Duże wymiary modelu oraz biały twardy gips doskonale oddają siłę wyrazu ostatecznej realizacji pomnika w marmurze, który pierwotnie miał być wykonany z brązu i granitu. Podjęta przez autora decyzja o zmianie materiału okazała się słuszna.
Pomnik Bitwy o Monte Cassino powstał w wyniku konkursu ogłoszonego w 1995 roku przez Stowarzyszenie Architektów Polskich. Został odsłonięty w roku 1999 w 55. rocznicę bitwy w parku przy ulicy Andersa w Warszawie. Odwołuje się do uniwersalnych symboli, przede wszystkim do rzeźby
Nike z Samotraki (Luwr). Ciało bogini zostało zredukowane do formy strzaskanej antycznej kolumny (bez głowicy), z której wyrastają skrzydła. Kanelowana kolumna przywołuje skojarzenie ze świetnością kultury Italii (miejsce bitwy), postać Nike symbolizuje zwycięstwo, a jej skrzydła, układające się w literę V, odwołują się do narodowego mitu husarii. Śnieżnobiała kolumna nosząca ślady walki głosi chwałę bohaterów zwycięskiej bitwy, również tych poległych, których symbolizuje przykryta całunem urna na cokole. Pomnik Bitwy o Monte Cassino należy do najlepszych realizacji Gustawa Zemły. W modelu brak cokołu symbolizującego szczyt wzgórza.
Autor opisu: Jacek Bochiński