witryna - duże okno wystawowe umożliwiające ekspozycję sprzedawanych w sklepie towarów bądź promocję usług, mające zainteresować potencjalnych klientów. Witryna jest najczęściej bezpośrednio powiązana ze sklepem bądź obiektem usługowym.
Wyróżnia się trzy rodzaje witryn: otwarte, półotwarte oraz zamknięte – typu skrzynia. Dwa pierwsze typy pozwalają zobaczyć, co jest wewnątrz lokalu, zaś należące do trzeciego typu tworzą zamknięty, „pudełkowy” świat.
Aranżacja witryn sklepowych jest związana z historią handlu i reklamy. Odzwierciedla też tendencje w architekturze, estetyce i stylu życia.
Na początku witryna była zwykłym oknem, przez które można było zobaczyć fragment wnętrza sklepu. Pierwszą witrynę pod koniec XVIII wieku stworzył w Londynie Francis Place, który powiększył okno swojego zakładu krawieckiego.
Rozwój handlu, rewolucja przemysłowa, nowe rozwiązania w budownictwie i idące wraz z nimi zmiany społeczne przyniosły w XIX wieku rozwój witryn sklepowych. Wznoszone w tym czasie kamienice czynszowe miały na parterze specjalnie zaprojektowane lokale przeznaczone na działalność handlową czy gastronomiczną. Jednocześnie w kręgach zamożnej burżuazji modne stawały się spacery reprezentacyjnymi ulicami miasta, często połączone z odwiedzeniem kawiarń czy zakupami. Oryginalna, przyciągająca wzrok witryna sklepu bądź cukierni wychodziła naprzeciw nowemu stylowi życia.
Kolejne zmiany przyniósł początek XX stulecia. W aranżacjach witryn pojawiły się modne ornamenty, dekoracje, elementy scenograficzne, specjalne ekspozytory oraz manekiny. Coraz częściej witryna nie służyła jedynie estetycznej ekspozycji towaru – stawała się sceną, na której budowano całą opowieść. Popularne były odwołania do tendencji artystycznych: Art Déco, surrealizmu czy sztuki geometrycznej.
Czytaj więcejwitryna - duże okno wystawowe umożliwiające ekspozycję sprzedawanych w sklepie towarów bądź promocję usług, mające zainteresować potencjalnych klientów. Witryna jest najczęściej bezpośrednio powiązana ze sklepem bądź obiektem usługowym.
Wyróżnia się trzy rodzaje witryn: otwarte, półotwarte oraz zamknięte – typu skrzynia. Dwa pierwsze typy pozwalają zobaczyć, co jest wewnątrz sklepu, zaś należące do trzeciego typu tworzą zamknięty, „pudełkowy” świat.
Aranżacja witryn sklepowych jest związana z historią handlu i reklamy. Odzwierciedla też tendencje w architekturze, estetyce i stylu życia.
Na początku witryna była zwykłym oknem, przez które można było zobaczyć fragment wnętrza sklepu. Pierwszą witrynę pod koniec XVIII wieku stworzył w Londynie Francis Place, który powiększył okno swojego zakładu krawieckiego.
Rozwój handlu, rewolucja przemysłowa, nowe rozwiązania w budownictwie i idące wraz z nimi zmiany społeczne przyniosły w XIX wieku rozwój witryn sklepowych. Wznoszone w tym czasie kamienice czynszowe miały na parterze specjalnie zaprojektowane lokale przeznaczone na działalność handlową czy gastronomiczną. Jednocześnie w kręgach zamożnej burżuazji modne stawały się spacery reprezentacyjnymi ulicami miasta, często połączone z odwiedzeniem kawiarń czy zakupami. Oryginalna, przyciągająca wzrok witryna sklepu bądź cukierni wychodziła naprzeciw nowemu stylowi życia.
Kolejne zmiany przyniósł początek XX stulecia. W aranżacjach witryn pojawiły się modne ornamenty, dekoracje, elementy scenograficzne, specjalne ekspozytory oraz manekiny. Coraz częściej witryna nie służyła jedynie estetycznej ekspozycji towaru – stawała się sceną, na której budowano całą opowieść. Popularne były odwołania do tendencji artystycznych: Art Déco, surrealizmu czy sztuki geometrycznej.
W okresie powojennym w Polsce informowanie do towarach i usługach, w tym także aranżacja wystaw sklepowych, stały się częścią centralnie planowanej gospodarki. Specjalnie powołane państwowe firmy skupiły w swych rękach wszystkie działania związane z reklamą. Jedną z takich firm było założone w 1956 roku Przedsiębiorstwo Usług Reklamowych „Reklama”. W tym okresie upowszechnił się też zawód dekoratora – osoby, która projektowała wiele wystaw. Projekty najczęściej szykowano dla placówek sieci (np. Społem) w całej dzielnicy miasta.
Nowo wznoszone budynki handlowe, usługowe, gastronomiczne czy kulturalne często od razu miały zaprojektowane witryny. W latach 60 i 70. XX wieku charakterystyczne stały się duże przeszklone ciągi witryn w parterach tego typu budynków, takie witryny miały na przykład Domy Towarowe Centrum lub witryny wolno stojące, jak przy pawilonie meblowym na ulicy Przeskok. Dawały one możliwość tworzenia rozbudowanych kompozycji plastyczno-informacyjnych.
Współcześnie aranżacja witryn sklepowych jest częścią visual merchandising i elementem całej strategii sprzedaży.
Tekst: Lena Wicherkiewicz
Bibliografia:
K. Jasiołek, Dekoratorzy, W: tejże, Opakowania czyli perfumowanie śledzia. O grafice, reklamie i handlu w PRL-u, Warszawa 2021, s.17-54
S. Wacławczyk, Nie zmieniają się już sto lat. Zabytkowe witryny w Szczecinie, https://wszczecinie.pl/aktualnosci,nie_zmieniaja_sie_juz_sto_lat_zabytkowe_witryny_sklepowe_w_szczecinie_foto,id-27295.html, dostęp: 10.10.2022
Wróć
