Object added to collection Object added to collection
Back Back

Plan dzielnic centralnych miasta stołecznego Warszawy, ok. 1:21 000

Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych (PPWK)

1955

Plan jest wyrazistym przykładem opracowania wydanego pod presją cenzury – wyróżnia go celowe zafałszowanie obrazu miasta w imię wyimaginowanej dbałości o bezpieczeństwo państwa. Jest przykładem obsesyjnego i wykraczającego poza granice absurdu ukrywania tego, co jest oczywiste w miejskiej przestrzeni. Wprowadzono na nim zniekształcenia geometryczne, deformując kształty przestrzeni oraz zniekształcenia tematyczne, choćby ukrywając obiekty istniejące. Już sama skala planu jest niejednoznaczna. Jeden centymetr na mapie odpowiada – zależnie od miejsca – długości od 180 do ponad 220 metrów w terenie, a ulice często odchylone od swych prawdziwych przebiegów. Na planie znajdują się nazwy dworców, lecz nie towarzyszą im sygnatury wskazujące na położenie. Warszawę pozbawiono linii oraz obu mostów kolejowych. Brak torów został skrzętnie zamaskowany przez pokazanie w ich miejscu sieci wymyślonych, nieistniejących ulic.

Plan wydało w 1955 roku Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych (PPWK) – w dobie PRL niemal monopolista na polskim rynku map, planów i atlasów. Okazją był Międzynarodowy Festiwal Młodzieży i Studentów, a ważką przyczyną wydania brak aktualnego planu pokazującego wizytówki miasta, takie jak choćby Trasa W-Z, Stadion Zlotowy (czyli Stadion Dziesięciolecia Manifestu Lipcowego), Pałac Kultury i Nauki oraz Cmentarz Mauzoleum Żołnierzy Radzieckich. Plan miał ułatwić poruszanie się po mieście blisko 200 tysiącom zagranicznych i polskich gości festiwalu.

Autor opisu: Paweł Weszpiński

The Museum team continuously develops the collection and updates the information about the objects. If you have additional knowledge about this object, please contact us by writing to the following e-mail address: kolekcje@muzeumwarszawy.pl.

Signatures, marking, inscriptions

  • sygn. na środku dolnego marginesu drukowanym napisem: PAŃSTWOWE PRZEDSIĘBIORSTWO WYDAWNICTW KARTOGRAFICZNYCH | WARSZAWA 1955 wraz z logo PPWK; z prawej strony napis: Opracowanie i druk PPWK – Warszawa, Solec , 18 –Zam. 1750/C/55 CW-23171 – 100 200 – 61 x 86 offsetowy III kl. 100 g

References

  • Weszpiński Paweł. E.; Andrzej Skalimowski. 2018. 'Plan Warszawy 1955. Plan dzielnic centralnych m.st. Warszawy. Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych'. Muzeum Warszawy, Warszawa; Konopska, Beata. 2012. 'Wpływ aparatu władzy w latach 1944-1989 na polskie publikacje kartograficzne do użytku powszechnego'. Warszawa, Instytut Geodezji i Kartografii

The Museum team continuously develops the collection and updates the information about the objects. If you have additional knowledge about this object, please contact us by writing to the following e-mail address: kolekcje@muzeumwarszawy.pl.