Object added to collection Object added to collection
Back Back

Puszka po herbacie firmy Pluton

Eryk Lipiński

lata 30. XX w.

On view Gabinet Opakowań Firm Warszawskich

Intensywnie żółty kolor blaszanego pudełka po herbacie firmy Pluton przykuwa uwagę nowoczesnością, mimo że od jego powstania upłynęło niemal sto lat. Na wieczku umieszczony jest charakterystyczny znak firmowy – brązowe ziarenko kawy w czerwonym płomieniu.

Na ściankach bocznych, w czerwonych owalnych polach, umieszczona jest sylwetka żołnierza brytyjskiej Gwardii Narodowej oraz napis w otoku owalu: „HERBATA ŁAMANA”; poniżej: „Nr 3”. Na jednej ze ścianek bocznych umieszczona jest informacja o herbacie, zachęcająca do spróbowania naparu z krótkich, łamanych liści. Herbaty tego typu stanowią główną część produkcji herbat liściastych. Po wewnętrznej stronie wieczka znajduje się przepis parzenia herbaty.

Firma Pluton powstała w 1882 roku jako pierwsza w Warszawie profesjonalna palarnia kawy. Z czasem zajęła się także handlem herbatą, współpracując z londyńskim dystrybutorem. Jej założycielem był Tadeusz Tarasiewicz.

W 1914 roku przedsiębiorstwo zostało przekształcone w spółkę akcyjną pod nazwą „Towarzystwo Akcyjne Pierwsza Warszawska Fabryka Palenia Kawy, Cykorii i Surogatów Kawy Pluton T. i M. Tarasiewiczów”. W drugiej połowie lat 30. używało nazwy „Pluton T. i M. Tarasiewiczów S.A.”. Siedziba przedsiębiorstwa mieściła się na Woli, przy ulicy Żytniej 10. Firma miała sieć sklepów w Warszawie i poza nią, zaopatrywała także w kawę i herbatę znane warszawskie kawiarnie.

W połowie lat 30. XX wieku nagle zmarł Michał Tarasiewicz (syn Tadeusza), który poza kierowaniem rodzinnym biznesem był znanym aktorem. Zarząd nad firmą przejął jego syn, dwudziestokilkuletni Kordian. Przeprowadził reorganizację oraz podjął wysiłki w celu ożywienia sprzedaży. Przede wszystkim – postanowił zmienić całkowicie identyfikację wizualną, jakbyśmy to dzisiaj określili. Zrezygnował z wizerunku boga Plutona i antycznych zdobień wcześniejszych opakowań. Zgodnie z duchem epoki postawił na nowoczesność, prostotę i dynamizm. Postanowił oprzeć się na umiejętnościach profesjonalistów i w celu wyłonienia przyszłego projektanta przeprowadził na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej konkurs na nowy znak firmowy. Wybrana została propozycja Jerzego Hryniewieckiego - ziarenko kawy w płomieniu. Wkrótce Hryniewiecki zaprojektował także opakowania pozostałych produktów, listowniki, prospekty, a także wygląd samochodów firmowych.

Pluton podjął także współpracę z Erykiem Lipińskim, znanym już wówczas rysownikiem i karykaturzystą. To spod jego ręki wyszły dowcipne reklamy wyrobów Plutona, charakteryzujące się oszczędnym rysunkiem i krótkimi hasłami. Slogany typu: „wszędzie wkracza jak zwycięska armia – kawa i herbata Pluton” czy „Pluton za plutonem, pluton za plutonem”, którym towarzyszyły przedstawienia oddziałów maszerujących żołnierzy, podkreślać miały dynamizm marki. To właśnie Eryk Lipiński zaprojektował prezentowane „energetyzujące” żółte opakowanie.

Na górnej krawędzi puszki znajduje się jeszcze sygnatura jej producenta. To „Tłocznia S.A. Warszawa”. Mieszcząca się przy ulicy Przemysłowej 19 na Powiślu firma była w latach 20. i 30. XX wieku potentatem w produkcji wyrobów blaszanych.

Autorka opisu: Lena Wicherkiewicz

  • Title: Puszka po herbacie firmy Pluton
  • Artist: Eryk Lipiński
  • Manufacture: TŁOCZNIA S.A.
  • Date: lata 30. XX w.
  • Origin: Warsaw
  • Technique: embossing, varnishing
  • Material: metal, varnish
  • Dimensions: whole: height 13,7 cm, width 10,7 cm, depth 10,7 cm
  • Object type: puszka
  • Inventory number: MHW 23331

The Museum team continuously develops the collection and updates the information about the objects. If you have additional knowledge about this object, please contact us by writing to the following e-mail address: kolekcje@muzeumwarszawy.pl.

Signatures, marking, inscriptions

  • Na górnej krawędzi wieczka, z tyłu, czarnym kolorem: "Tłocznia" S.A. Warszawa

References

  • Tarasiewicz K., Kawa po warszawsku. Dzieje firmy 'Pluton', Warszawa 1971, il. s.125

The Museum team continuously develops the collection and updates the information about the objects. If you have additional knowledge about this object, please contact us by writing to the following e-mail address: kolekcje@muzeumwarszawy.pl.