Bluza mundurowa Włodzimierza Rajmunda Cabana "Rysia", "Kajtka" z 1 kompanii Batalionu AK Parasol

Przedwojenna bluza mundurowa uszyta została z drelichu koloru khaki, zapinana jest z przodu na metalowe guziki z orzełkami w koronie, na piersiach ma dwie kieszenie zapinane na takie same guziki. Na lewym rękawie bluzy znajduje się czerwona tarcza z białym parasolem – oznaką powstańczego oddziału, na ramionach są pagony zapięte na guziki z naszytą jedną belką oznaczającą stopień starszego strzelca. Bluza została skrócona w pasie i dopasowana do sylwetki młodego właściciela. Należała do Włodzimierza Rajmunda Cabana „Rysia”, „Kajtka” (1929–2007). Brał on udział w konspiracji jako harcerz 16 Drużyny im. Władysława Jagiełły w „Roju Ziem Zachodnich” w Chorągwi Warszawskiej „Ul Wisła” Zawiszy Szarych Szeregów.

W powstaniu warszawskim zgłosił się na ochotnika do harcerskiego Batalionu AK „Parasol” na Woli. Od tamtego momentu nosił bluzę mundurową, którą otrzymał od swojej matki Ireny Caban. Walczył jako starszy strzelec w 1 kompanii pod dowództwem harcmistrza plutonowego podchorążego Stanisława Leopolda „Rafała” na Woli i Starym Mieście. Był ranny podczas walk w getcie i leczył się w szpitalu przy ulicy Kilińskiego. Po tym, jak „Rysio” przeszedł kanałami do Śródmieścia Północnego, odłamek artyleryjski ciężko zranił go w prawe ramię, o czym świadczy widoczny ubytek materiału w bluzie. Przebywał w szpitalach powstańczych: w kinie „Atlantic” przy ulicy Chmielnej 33 i przy ulicy Mokotowskiej 55. Bluzę nosił również podczas pobytu w lazarecie Gross-Lübars, który podlegał stalagowi XI A Altengrabow. Nosił numer jeniecki 46930. Następnie został skierowany do podobozu w Aschersleben. Po zakończeniu wojny służył w wojsku amerykańskim i w 1947 roku wrócił do Polski, przywożąc ze sobą tę cenną pamiątkę. W 2013 roku rodzina przekazała bluzę do zbiorów Muzeum Warszawy.

Autor opisu: Julian Borkowski