Szpilka do krawata z orzełkiem w koronie

Przykład biżuterii patriotycznej popularnej po pacyfikacji warszawskich manifestacji w lutym i kwietniu 1861. 25 lutego 1861 r. w Warszawie na Rynku Starego Miasta w 30. rocznicę bitwy pod Grochowem zgromadziła się procesja z godłami narodowymi, która została rozpędzona przez żandarmerię rosyjską. W dwa dni później na Krakowskim Przedmieściu do tłumu, który zgromadził się ponownie, oddano salwę z broni palnej. Padli zabici i ranni. Pogrzeb pięciu ofiar strzelaniny przekształcił się w kolejną manifestację, zaś śmierć „Pięciu Poległych” na długie dziesiątki lat pozostała symbolem carskiego terroru wymierzonego w polskie aspiracje narodowe. Wraz z pierwszymi salwami policyjnymi w lutym 1861 pojawił się w Warszawie i Królestwie obyczaj przestrzegania tzw. żałoby narodowej. W marcu po mieście krążył anonimowy okólnik przypisywany arcybiskupowi Antoniemu Fijałkowskiemu, nakazujący „wszystkim częściom odwiecznej Polski” przywdzianie żałoby na czas nieokreślony. Wyrażała się ona w obyczaju noszenia czarnej garderoby oraz biżuterii żałobnej w postaci obrączek, pierścionków, naszyjników, bransoletek i broszek w kolorze czarnym, zdobionych symbolami cierpienia i nadziei.