Object added to collection Object added to collection
Back Back

Fajka złożona - główka

autorstwo nieznane

XVIII w.

Zwyczaj używania tytoniu w Polsce pojawił się pod koniec XVI wieku, prawdopodobnie dzięki zawijającym do polskich portów angielskim statkom kupieckim. Do upowszechnienia tytoniu z pewnością przyczynili się wędrowni szkoccy kramarze, których w swoim wierszu z drugiej połowy XVII wieku opisuje Jakub Trembecki: „O brzydcy śmierdziuchowie, którzy takie smrody / Zbywacie ludziom, godni śmierdzącej nagrody, / Żeby was pod wychodki za nogi wieszano! / A jak wy na tabakę, tak też na was szczano”.

Prezentowany przedmiot to główka fajki tzw. złożonej, czyli wykonanej z dwóch odrębnych części – z główki oraz cybucha z ustnikiem i to odróżnia ją od fajek holenderskich czy angielskich, które wytwarzano w całości z jednego kawałka gliny – zarówno cybuch jak i główkę.

Opisywany rodzaj fajek pierwotnie zaczęto produkować na terenie Turcji, dlatego przyjęły one nazwę fajek stambułek. Produkt ten zaczął bardzo szybko upowszechniać się w Europie, zwłaszcza w jej wschodniej części i równie szybko zaczęto podrabiać go w różnych miejscach. Również na terenie Rzeczypospolitej powstały ośrodki produkcyjne, spośród których do najsłynniejszych należał ten znajdujący się w Staszowie.

Prezentowany egzemplarz jest najprawdopodobniej wyrobem lokalnym, warszawskim, na co wskazują prosta konstrukcja i uboga ornamentyka, a barwa polewy jest identyczna z tą, której używano do produkcji naczyń i kafli w XVIII i XIX wieku.

Tekst: Ewelina Więcek-Bonowska

  • Title: Fajka złożona - główka
  • Artist: autorstwo nieznane
  • Date: XVIII w.
  • Origin: unknown
  • Technique: w formie, firing
  • Material: nieorganiczny, clay, glina wysokożelazista
  • Dimensions: work: length 4,2 cm; whole: height 2,4 cm, width 2,7 cm
  • Signatures: niesygnowany
  • Object type: ceramika, inne
  • Inventory number: MHW 25/AW/D
  • Name and number of the archaeological site: Warszawa, Pałac Saski - MW/ST/297
  • Spatial division: strefa A, obszar AD, pomieszczenie AD3, poziom V

The Museum team continuously develops the collection and updates the information about the objects. If you have additional knowledge about this object, please contact us by writing to the following e-mail address: kolekcje@muzeumwarszawy.pl.

References

  • Meyza K., Fajki gliniane z badań na placu Zamkowym [w:] Z. Polak, K. Meyza, Archeologia dawnej Warszawy, t. 4, cz. 2, s. 259-273.

The Museum team continuously develops the collection and updates the information about the objects. If you have additional knowledge about this object, please contact us by writing to the following e-mail address: kolekcje@muzeumwarszawy.pl.