Object added to collection Object added to collection
Back Back

Wąski Dunaj nocą

Józef Pankiewicz

ok. 1892

On view Gabinet Widoków Warszawy

Prezentowana praca powstała około 1892 roku i stanowi jeden z przykładów staromiejskich nokturnów, które Pankiewicz malował w tym okresie. W 1890 roku artysta wrócił do Warszawy po wieloletnim pobycie w Paryżu, gdzie zetknął się z rosnącą popularnością rodzącego się impresjonizmu. Próbował przeszczepić na rodzimy grunt główne założenia tego nurtu, jednak spotkał się miażdżącą krytyką. Brak akceptacji ze strony publiczności i idąca za tym stagnacja twórcza wywoływały u niego postępującą apatię. W jednym z listów do wieloletniego przyjaciela, Jana Gwalberta Stefana Laurysiewicza, pisał: „Nie uwierzysz, jak ciężko dwa lata w Warszawie bez ruchu wysiedzieć”. Pankiewicz całe dnie spędzał w domu, wychodził głównie wieczorami i w nocy. Zafascynował go nocny pejzaż, co z kolei przełożyło się na jego pracę twórczą. W kolejnym liście pisał: „Ja siedzę cały dzień w nocnych cieniach. Uważam, że tylko w nocy można się czegoś na ziemi dopatrzeć, przynajmniej u nas”. W dalszej korespondencji kontynuował: „Cóż mam o sobie powiedzieć. Ciągle to samo, bieda coraz większa. Trzy obrazy w tym roku namalowałem, jeden sprzedałem za dość marną cenę. Wszystkie trzy noce. Nic już o mnie nie piszą, bo ogłupieli i nie wiedzą, jak teraz nazwać moje malarstwo. […] Impresjonizm wydaje się niestosownym dla nocnych obrazów i ciemnych kolorów naszym krytyków”.
Obraz przedstawia ulicę Wąski Dunaj widzianą od strony Rynku Starego Miasta, oświetlaną lampami gazowymi. . Z lewej strony widać sylwetki dwóch mężczyzn w czarnych cylindrach. Realizacja jest doskonałym przykładem fascynacji Pankiewicza twórczością Aleksandra Gierymskiego, ale też próbą dostosowania założeń impresjonizmu do lokalnej specyfiki.

Autorka opisu: Zofia Rojek

  • Title: Wąski Dunaj nocą
  • Artist: Józef Pankiewicz
  • Date: ok. 1892
  • Origin: Warsaw
  • Technique: oil
  • Material: canvas
  • Dimensions: work: height 47,0 cm, width 26,5 cm; frame: height 57,2 cm, width 37,0 cm
  • Object type: obraz
  • Inventory number: MHW 17902

The Museum team continuously develops the collection and updates the information about the objects. If you have additional knowledge about this object, please contact us by writing to the following e-mail address: kolekcje@muzeumwarszawy.pl.

Signatures, marking, inscriptions

  • sygn. z prawej, u dołu: Pankiewicz;
    na odwrocie, na płótnie pieczęć producenta materiału: T. Popławski | Dawniej | J. Błaszkowski w Warszawie

Exhibition history

  • "Rzeczy Warszawskie", Muzeum Warszawy, Warszawa, od 9 czerwca 2018, wystawa stała

References

  • Szczepińska Joanna, Warszawskie obrazy i rysunki J. Pankiewicza, Rocznik Warszawski t. VI, 1967, s. 186-226, il.; Album Warszawski. Obraz miasta w zbiorach Muzeum Historycznego m. st. Warszawy, oprac. zbiorow pod red. J. Durko, Warszawa2000, poz. 257, s. 254; Odorowski W., Józef Pankiewicz. Z Paryża nad Wisłę. Wystawa w 120-lecie pleneru artysty w Kazimierzu Dolnym, kat. wyst. Muzuem Nadiślańskiego w Kazimierzu Dolnym, 27.06-15.09 2010, Muzeum Nadwiślańskie w Kazimierzu Dolnym, s. 45 (il.); Hałata A., Lachowski M., Seweryn-Puchalska D., Pankiewicz i po.... Uwalnianie koloru, Katalog wystawy w Muzeum Lubelskim, lipiec-wrzesień 2016, Lublin 2016, s. 57 [il.];

The Museum team continuously develops the collection and updates the information about the objects. If you have additional knowledge about this object, please contact us by writing to the following e-mail address: kolekcje@muzeumwarszawy.pl.