Object added to collection Object added to collection
Back Back

Patelnia - trójnóg

XVII w.

Jest to przykład używanej od średniowiecza aż do XVIII wieku formy patelni, przeznaczonej do topienia słoniny, smażenia mięsa, jaj czy konfitur. Na przestrzeni wieków występuje w zmieniającym się nieco kształcie – głębszym lub płytszym, z uchem lub uchwytem w kształcie pustego wewnątrz cylindra. Zawsze jednak wyposażona jest w trzy doklejone do dna stożkowate nóżki, które umożliwiały ustawianie naczynia na otwartym ogniu, który rozpalano na trzonie kuchennym.
We wczesnym okresie patelnie takie, w dawnych polskich źródłach pisanych zwane patella, wykonywano z ceramiki siwej, to jest wypalanej w atmosferze redukcyjnej. Od XVI wieku, kiedy zaczęła się rozpowszechniać technologia szkliwienia glinianych naczyń, wypaloną na ceglasty kolor ceramikę pokrywano zieloną bądź brązową polewą. Zwyczaj użytkowania glinianych patelni utrzymał się aż do XIX stulecia, kiedy to ceramiczne garnki kuchenne zostały stopniowo wyparte z domów przez wyroby żeliwne.

Patelnia – trójnóg z uchwytem. Wylew prosty, o pogrubionej krawędzi, pod nią ornament z dookolnych poziomych rowków. Uchwyt w przekroju okrągły, z zakończeniem w kształcie spłaszczonej kuli, z otworkiem o średnicy 5 mm. Przed zakończeniem na uchwycie dwa dookolne rowki. Wokół nasady uchwytu rozmieszczono siedem zagłębień pozostawionych przez odcisk palców. Powierzchnia zewnętrzna ze śladami okopcenia. Krawędź i powierzchnia wewnętrzna polewana, barwa polewy ciemnobrązowa. Uchwyt częściowo polewany. Glina niskożelazista, o zabarwieniu po wypale kremowym.
Miejsce znalezienia: stanowisko X KBDW, Rynek Starego Miasta 28/30 – Krzywe Koło, ar 2, działka O, F, studnia.

  • Title: Patelnia - trójnóg
  • Manufacture: Wytwórnia nieznana
  • Date: XVII w.
  • Origin: Poland
  • Technique: turning on potter’s wheel, moulding
  • Material: cream ceramic, bronze slip
  • Dimensions: work: length 31,5 cm, diam. 24,1 cm; whole: height 9,5 cm
  • Signatures: niesygnowana
  • Object type: naczynie kuchenne
  • Inventory number: MHW/Dz.A/ZW/681

The Museum team continuously develops the collection and updates the information about the objects. If you have additional knowledge about this object, please contact us by writing to the following e-mail address: kolekcje@muzeumwarszawy.pl.

References

The Museum team continuously develops the collection and updates the information about the objects. If you have additional knowledge about this object, please contact us by writing to the following e-mail address: kolekcje@muzeumwarszawy.pl.