City from A to Z

„Pomoc dla Sierot” działalność rozpoczęła jako „Sieroca Pomoc”, oddział założonego w 1900 roku towarzystwa „Bratnia Pomoc”. Jako samodzielny podmiot zarejestrowana została w końcu 1907 roku. Już od 1908 roku towarzystwo prowadziło niewielki zakład opiekuńczy, początkowo w Grodzisku, później przy ulicy Franciszkańskiej 2 w Warszawie. Udzielało też pomocy grupie sierot „na mieście”. W 1910 roku, gdy w planach była już własna placówka, nabyto parcelę przy ulicy Krochmalnej 92 i w latach 1911–1912 dzięki ofiarności społecznej postawiono budynek projektu Henryka Stifelmana. Dom Sierot pod kierownictwem dr. Henryka Goldszmita (Janusza Korczaka) i Stefanii Wilczyńskiej otwarto w nim 7 października 1912 roku.

Szeroką opieką planowano objęcie „sierot niepełnoletnich, a w miarę możności i biednych dzieci, wyznania mojżeszowego – bez różnicy płci, wieku i pochodzenia – zamieszkałych w Warszawie”. Oprócz prowadzenia Domu Sierot ze „stałą” społecznością dziecięcą zakładano też rozwój zróżnicowanych formy działalności, między innymi półinternatu, szkoły początkowej dla uczniów z i spoza ośrodka, filialnych ognisk na mieście, czy przygotowywanie ubogich rodzin do podejmowania się opieki nad sierotami. W praktyce, z powodu ograniczonych środków, skupiono się na prowadzeniu Domu Sierot.

 

Read more

„Pomoc dla Sierot” działalność rozpoczęła jako „Sieroca Pomoc”, oddział założonego w 1900 roku towarzystwa „Bratnia Pomoc”. Jako samodzielny podmiot zarejestrowana została w końcu 1907 roku. Już od 1908 roku towarzystwo prowadziło niewielki zakład opiekuńczy, początkowo w Grodzisku, później przy ulicy Franciszkańskiej 2 w Warszawie. Udzielało też pomocy grupie sierot „na mieście”. W 1910 roku, gdy w planach była już własna placówka, nabyto parcelę przy ulicy Krochmalnej 92 i w latach 1911–1912 dzięki ofiarności społecznej postawiono budynek projektu Henryka Stifelmana. Dom Sierot pod kierownictwem dr. Henryka Goldszmita (Janusza Korczaka) i Stefanii Wilczyńskiej otwarto w nim 7 października 1912 roku.

Szeroką opieką planowano objęcie „sierot niepełnoletnich, a w miarę możności i biednych dzieci, wyznania mojżeszowego – bez różnicy płci, wieku i pochodzenia – zamieszkałych w Warszawie”. Oprócz prowadzenia Domu Sierot ze „stałą” społecznością dziecięcą zakładano też rozwój zróżnicowanych formy działalności, między innymi półinternatu, szkoły początkowej dla uczniów z i spoza ośrodka, filialnych ognisk na mieście, czy przygotowywanie ubogich rodzin do podejmowania się opieki nad sierotami. W praktyce, z powodu ograniczonych środków, skupiono się na prowadzeniu Domu Sierot.

W rocznych sprawozdaniach, systematycznie publikowanych (dzięki czemu ocalały), omawiano bieżącą działalność, podawano składy władz i licznych komisji, zestawienia finansowe, w tym dotacje miejskie i państwowe, imienne wykazy członków i ich wpłat oraz listy darczyńców, wykazy pieniężnych i rzeczowych darowizn czy wolontaryjnie świadczonych aktywności. Do Towarzystwa należeli wybitni przedstawiciele społeczności żydowskiej Warszawy, a także wiele anonimowych dziś osób. W 1908 roku liczyło ono 1538 członków, w 1912 roku – 2083. W 1921 liczba spadła już na stałe poniżej 1000. Dramatyczne załamanie przyniosła ostatecznie II wojna światowa. Choć w bardzo okrojonej postaci Towarzystwo trwało przy Domu Sierot do końca.

Tekst: Marta Ciesielska

Read less