Resursa Obywatelska przy Krakowskim Przedmieściu 64 to budynek doskonale znany warszawiakom i trwale wkomponowany w pejzaż ulicy. Wzniesiono go w latach 1860–1861 według projektu Edwarda Cichockiego i Piotra Leona Karasinskiego na posesji po wyburzonym pałacu Zamoyskich. Rozrastający się klub, zrzeszający przede wszystkim ludzi wolnych zawodów – adwokatów, lekarzy, inżynierów ale także przedsiębiorców, który założony został w 1820 roku, potrzebował miejsca do spotkań towarzyskich i kulturalnych. Wynajmowane do tej pory pomieszczenia w pałacu Tarnowskich [na początku XX wieku budynek ten zostanie zburzony, by zrobić miejsce dla powstającego hotelu Bristol] okazywały się niewystarczające. Elewacja nowo wybudowanej siedziby Resursy reprezentowała styl eklektyczny, łączący w swobodny sposób różne elementy stylów historyzujących: neorenesansu, neobaroku i neoklasycyzmu.
Na parterze nowego gmachu urządzono salę jadalną, natomiast na piętrze dwie sale balowe połączone kolumnadą. Odbywały się tam uroczystości publiczne – bale, koncerty, pokazy i wystawy. Frontowe pomieszczenia na parterze wydzierżawiono handlowcom. Mieścił się tu słynny sklep Józefa Blumenberga „Magasin Sport” z wyrobami siodlarskimi, magazyn bławatny Stefana Złotnickiego, a także Księgarnia ks. Ignacego Kłopotowskiego, gdzie sprzedawano m. in. pisma „Dobra Służąca”, „Polak Katolik” oraz „Posiew”.
Resursa Obywatelska przy Krakowskim Przedmieściu 64 to budynek doskonale znany warszawiakom i trwale wkomponowany w pejzaż ulicy. Wzniesiono go w latach 1860–1861 według projektu Edwarda Cichockiego i Piotra Leona Karasinskiego na posesji po wyburzonym pałacu Zamoyskich. Rozrastający się klub, zrzeszający przede wszystkim ludzi wolnych zawodów – adwokatów, lekarzy, inżynierów ale także przedsiębiorców, który założony został w 1820 roku, potrzebował miejsca do spotkań towarzyskich i kulturalnych. Wynajmowane do tej pory pomieszczenia w pałacu Tarnowskich [na początku XX wieku budynek ten zostanie zburzony, by zrobić miejsce dla powstającego hotelu Bristol] okazywały się niewystarczające. Elewacja nowo wybudowanej siedziby Resursy reprezentowała styl eklektyczny, łączący w swobodny sposób różne elementy stylów historyzujących: neorenesansu, neobaroku i neoklasycyzmu.
Na parterze nowego gmachu urządzono salę jadalną, natomiast na piętrze dwie sale balowe połączone kolumnadą. Odbywały się tam uroczystości publiczne – bale, koncerty, pokazy i wystawy. Frontowe pomieszczenia na parterze wydzierżawiono handlowcom. Mieścił się tu słynny sklep Józefa Blumenberga „Magasin Sport” z wyrobami siodlarskimi, magazyn bławatny Stefana Złotnickiego, a także Księgarnia ks. Ignacego Kłopotowskiego, gdzie sprzedawano m. in. pisma „Dobra Służąca”, „Polak Katolik” oraz „Posiew”.
Podczas bitwy warszawskiej w sierpniu 1920 roku w budynku Resursy mieściła się siedziba Wojskowego Gubernatorstwa Warszawy. Dowódcą był tu gen. Franciszek Latinik, który miał kierować obroną przedpola stolicy na odcinku między Modlinem, Zegrzem, Radzyminem aż po Górę Kalwarię.
We wrześniu 1939 roku gmach Resursy doszczętnie spłonął. Zabezpieczony przed dalszą dewastacją jako ruina dotrwał do końca wojny. W latach 1948–1950 został odbudowany według projektu i pod kierunkiem architekta Michała Ptic-Borkowskiego. Utracił wtedy reprezentacyjne skrzydło ogrodowe i oficynę na podwórzu. W czerwcu 1952 budynek stał się Domem Wypoczynkowym Funduszu Wczasów Pracowniczych, w którym goszczono pracowników rolnictwa aż do czasu wybudowania w roku 1957 Domu Chłopa. W roku 1965 Resursa została wpisana do rejestru zabytków.
Obecnie w budynku mieści się Dom Polonii oraz siedziba Stowarzyszenia „Wspólnota Polska”, natomiast pomieszczenia na parterze udostępniono lokalom gastronomicznym.
Tekst: Piotr Głogowski
Bibliografia
M. i M. Kwiatkowscy, Historia Warszawy XVI–XX wieku, Warszawa 1998, s. 13–18.
P.K. Marszałek, Wojskowy Gubernator Warszawy. Sierpień–wrzesień 1920 roku, „Acta Universitatis Wratislaviensis” 2004, nr 2616, s. 237–260.
T. Podgórski, Zwiedzamy Warszawę, Warszawa 1956, s. 106.
J. Zieliński, Atlas dawnej architektury ulic i placów Warszawy. Tom 7 – Krakowskie Przedmieście, Warszawa 2001, s. 294.
Back
