Hase, Grażyna (1939) - projektantka mody

Grażyna Hase (właściwie Maria Grażyna Hase-Bielicka, ur. 12 stycznia 1939 roku w Warszawie) to modelka, projektantka mody, właścicielka galerii sztuki, warszawianka aktywnie uczestnicząca w artystycznym i towarzyskim życiu stolicy.

Grażyna Hase jest absolwentką Żeńskiej Szkoły Architektury im. Stanisława Noakowskiego, studiowała też na warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych. Jako nastolatka rozpoczęła pracę modelki – fotografowali ją m.in. Wojciech Plewiński, Andrzej Wiernicki czy Marek Holzman. Pojawiała się też na okładkach popularnych polskich czasopism, jak „Przekrój”, „Kobieta i życie” czy „Filipinka”. W 1958 roku Centralne Laboratorium Spółdzielczości Pracy w Warszawie zatrudniło ją jako modelkę, a niebawem rozpoczęła współpracę z innymi wytwórniami odzieży. Należała też do zespołu modelek Mody Polskiej, a od 1960 roku współpracowała z Barbarą Hoff, która prowadziła dział mody w tygodniku „Przekrój”.

Jako projektantka mody Grażyna Hase zadebiutowała w 1967 roku, przygotowując słynną kolekcję Kozak Look, inspirowaną podróżą do Moskwy. Sukces kolekcji, uszytej w warszawskich Zakładach Przemysłu Odzieżowego Cora, zaowocował zatrudnieniem Grażyny Hase w tej fabryce. Jej nazwisko stało się wizytówką firmy, a współpraca projektantki z Corą trwała do 1975 roku. W ciągu kilku miesięcy Grażyna Hase dołączyła do grona czołowych twórców polskiej mody. Jej styl bazował na dominujących aktualnie trendach, akcentował funkcjonalność. Projekty wyróżniały się starannym krojem, jakością tkanin. W pracach Hase widać zamiłowanie do tworzenia kolekcji tematycznych (jak te inspirowane mundurami czy nawiązujące do stylu marynarskiego) oraz dowcip ujawniający się w transponowaniu różnych motywów na język współczesnej mody.

W 1969 roku Grażyna Hase zaprojektowała kolekcję kożuchów dla Cepelii i rozpoczęła trwającą ponad dekadę współpracę z tą instytucją. Na zlecenie cepeliowskiej Spółdzielni Moda Damska (późniejsza Moda i Styl) przygotowywała serie ubrań dla młodych kobiet, m.in. sukienek z krakowskich krajek czy góralskich tybetowych tkanin.

W drugiej połowie lat 70. XX wieku projektantka związała się ze Stołecznym Przedsiębiorstwem Handlu Wewnętrznego, które nadzorowało ofertę warszawskich sklepów. W ramach SPHW powstało kierowane przez Hase Studio Mody – jego zadaniem było przygotowywanie projektów szytych potem w krótkich seriach przez różne wytwórnie. W 1979 roku otwarto, firmowany prze SPHW, sklep „Bawełniany Świat Grażyny Hase” przy ulicy Grójeckiej 22/24.

W latach 70. projektantka przygotowała stroje służbowe dla pracowników Polskich Linii Lotniczych LOT oraz warszawskich hoteli Forum i Victoria. Projektowała też ubiory dla sportowców i akcesoria dla polskich olimpijczyków. Powstały liczne projekty scenicznych kreacji dla artystów, ubierała takie gwiazdy estrady jak Anna Jantar, Halina Frąckowiak, zespół 2 + 1. Opracowała kostiumy do licznych przedstawień teatralnych, widowisk estradowych i filmów fabularnych.

W 1980 roku projektantka, chcąc stworzyć sobie atelier do przygotowywania kolejnych kolekcji, założyła Galerię Grażyny Hase, której siedziba mieściła się przy ul. Marszałkowskiej 6/2. Tam, lub w jednej z dwóch filii, można było kupić ubrania i akcesoria z nowych kolekcji Hase, a także propozycje innych twórczyń i twórców mody, których zapraszała do współpracy. W swoich projektach z lat 90. XX wieku – zarówno strojach codziennych, jak i wieczorowych, w konfekcji i ubiorach unikatowych – Grażyna Hase konsekwentnie starała się podkreślać szlachetność tkanin i staranność wykonania. Projektantka zajęła się również nauczaniem – prowadzi wykłady i zajęcia dla adeptów projektowania mody i kostiumologii.

Tekst: Agnieszka Dąbrowska

Bibliografia:
Boćkowska Aleksandra, To nie są moje wielbłądy. O modzie PRL, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2015.
Dąbrowska Agnieszka, O modzie w Warszawie. Projektantka Grażyna Hase, w: „Almanach Warszawy”, tom 10, 2018, s. 421–439.
Grażyna Hase. Zawsze w modzie, red. Agnieszka Dąbrowska, Muzeum Warszawy, Warszawa 2022.
Kowalska Joanna, Możdżyńska-Nawotka Małgorzata, Modna i już! Moda w PRL, [katalog wystawy w Muzeum Narodowym w Krakowie grudzień 2015 – kwiecień 2016 i Muzeum Narodowym we Wrocławiu maj – sierpień 2016], Muzeum Narodowe w Krakowie, Muzeum Narodowe we Wrocławiu, Kraków 2015.
Pelka Anna, Teksas-land. Moda młodzieżowa w PRL, Trio, Warszawa 2007.
Pelka Anna, Z [politycznym] fasonem. Moda młodzieżowa w PRL i NRD, słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2013.
Tomasik Krzysztof, Grażyna Hase. Miłość, moda, sztuka, Wydawnictwo Marginesy, Warszawa 2016.