Dziaczkowski, Jan (1983-2011) - malarz, fotograf, twórca kolaży

Jan Dziaczkowski urodził się w 1983 roku w Warszawie. Był artystą wizualnym – malarzem, fotografem i twórcą kolaży. Wykonywał także ilustracje, które były publikowane w popularnych magazynach kulturalnych, m.in. w „Machinie”, „Architekturze”, „Ha!arcie” i „Przekroju”. Projektował okładki książek i płyt, jednak największe uznanie zdobył za sprawą kolaży, które stanowiły główne medium jego działalności artystycznej. 

Pierwsze wyklejanki wykonywał jeszcze jako dziecko, wspólnie z ojcem, wykorzystując tradycyjne narzędzia: nożyczki, żyletki i klej oraz fragmenty dawnych wycinków prasowych, zdjęć czy pocztówek. W 2002 roku rozpoczął studia w warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych na Wydziale Malarstwa. Od 2004 roku, wraz z Wiktorem Dyndo, Dorotą Kozieradzką, Michałem Szuszkiewiczem, Aleksandrem Ryszką, Bartoszem Kraciukiem i Aleksandrą Bujnowską (później Dziaczkowską), współtworzył nieformalną grupę Pracownia Nuku, która opierała się przede wszystkim na więziach towarzyskich i wymianie doświadczeń. W 2007 roku uzyskał dyplom w pracowni Krzysztofa Wachowiaka. W tym samym roku członkowie grupy rozpoczęli działania indywidualne, a Korporacja Ha!art wydała Kolaże, debiutancki album Dziaczkowskiego. 

Równolegle z pracą komercyjną i tworzeniem kolaży Dziaczkowski zajmował się także malarstwem. Jego figuratywne obrazy cechuje dokładność przedstawień, płasko kładziona plama barwna i wyrazista kolorystyka. Stylistycznie nawiązują do estetyki Nowej Figuracji, a tematycznie – do szczególnej odmiany spójnego, ironicznego surrealizmu, tak silnie obecnego także w kolażowych realizacjach artysty. Te były tworzone w rozległych cyklach, odnoszących się do motywów znanych z popkultury („Japanese Monster Movies”), kanonu polskiej i europejskiej sztuki („Sztuka Polska XX wieku”, „Pozdrowienia z wakacji”) czy licznych podróży twórcy. W 2009 roku, po powrocie z Nigerii, w cyklu „Czarny rynek sztuki” Dziaczkowski połączył dawne afrykańskie pocztówki z fragmentami obrazów Jeana Dubuffeta. Seria „Prawdziwe i zmyślone historie amerykańskie” była opowieścią o micie Stanów Zjednoczonych, a „Keine Grenze” – o nieistniejącej, sowieckiej architekturze w krajach Europy Zachodniej. Motyw fantastycznych połączeń architektury i przyrody artysta wykorzystał także w cyklu „Góry dla Warszawy”, zaprezentowanym na wystawie w siedzibie Fundacji Bęc Zmiana w 2009 roku i wydanym w formie książkowej.

Jan Dziaczkowski zmarł tragicznie 20 września 2011 roku pod przełęczą Zawrat w Tatrach. Miał zaledwie 28 lat. Opiekę nad jego spuścizną przejęła rodzina i powołana w tym celu Fundacja Sztuk Wizualnych, która wydała katalog zawierający 148 reprodukcji jego kolaży. W 2015 roku w warszawskiej Zachęcie odbyła się monograficzna wystawa twórcy.

Tekst: Zofia Rojek

Bibliografia: 
J. Dziaczkowski, Grzegorz Piątek, Marek Pieniążek., Góry dla Warszawy! | Mountains for Warsaw! Z serii Ekspektatywa_5, Warszawa 2009
J. Dziaczkowski, Kolaże, Kraków 2007
K. Hordziej, Jan Dziaczkowski – Kolaże, Kraków 2013

W 2022 roku Muzeum Warszawy zakupiło cztery kolaże artysty z cyklu „Góry dla Warszawy”. Zakupy zrealizowano dzięki dofinansowaniu rozwoju kolekcji ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego. Nazwa zadania: Rozwój kolekcji sztuki współczesnej Muzeum Warszawy.